VOLKANOKLASTİK SEDİMENTLER


Volkanoklasikler ; Volkanoklastik sedimentler, volkanizmaya bağlı olarak gelişen ve esas olarak volkanik orijinli tanelerden oluşan sedimentlerdir. 

Volkanik patlamalar mağma ve/veya çevresindeki kayaç ve sedimentleri parçalayan gaz fazının gelişmesi ve hızlı bir şekilde genişlemesiyle oluşur.

Değişik bileşimdeki magmalar değişik özelliklere sahip patlamalar gösterirler.Genel olarak 4 patlama tipi oluşturulmuştur.

1.Hawai Tipi Patlama

2.Strombolian Tipi Patlama

3.Volkanian Tipi Patlama

4.Plinian Tipi Patlama

a)Hawai Tipi 

Bu püskürme tipi hafif şiddettedir. Bunun nedeni lavın akışkan olup gazın çabuk kurtulmasıdır. 

Bu tipte en iyi bilinen yanardağ Mauna lao (Büyüyen dağ) ve Kilauea’dır. 

Hawai tipi yanardağların krateri çok büyüktür.

Çoğu kez 1 km'den daha az yüksekliklere fışkırırlar.

b)Strombolian Tipi 

Bu tip yanardağlar İtalya’nın kıyılarında görülmektedir. 

Patlamaları çok şiddetli değil fakat ard arda püskürürler.

Lavı çok yoğun olmayıp Hawai tipi püskürmelerden daha yoğundur. 

Bu tipte gazlar daha da sıkışıktır.

Lavlar çabuk katılaştığından yanardağ ağzının çevresinde birikirler.

Bu tip yanardağların tepe kısımları kesilmiş gibi gözükür.

Püskürmeler 1 km'den daha yükseklere ulaşır.

c)Vulkanian Tipi 

Bu tip yanardağlar ismini bir İtalyan adası olan Volkanu’dan almışlardır.

Sicilya’nın kıyısında sıralar halinde bulunan yanardağlar bu tiptendir. 

Patlamaları çok kuvvetli ve gürültülüdür. Çünkü lavları yoğun olduğu için gazları sıkışıktır.

Patlamalarda iri kayalar ve volkanik küller de yoğun bir şekilde açığa çıkar.

Lavlar çok yükseğe fırlar.

d)Plinian Tipi

Pilinius tipi püskürmeler, lavın çok yoğun olması durumunda görülür.

Sıkışmış gazlar, çok büyük patlamalarla kurtulur.

Yanardağın püskürmeleri sırasında büyük miktarlarda volkanik kül gökyüzüne fırlatılır.

TEFRA:

Volkandan çıkan tüm irili ufaklı materyallere denir. Çoğunlukla magmanın kendisinden gelmektedir bu durumda genelde volkanik camdan oluşur.Tane boyutuna göre;

-Volkanik toz

-Volkanik kül

-Lapilli

-Blok ve bomba 

Sıvı şekilde püskürtülen büyük parçacıklar volkanik bombalardır.Bazıları uzamış elipsoidal şekildedir.Daha önceleri katılaşmış ya da yan kayaçlardan gelen büyük parçacıklar bloglardır.

Çoğu tefralar PÜMİS şeklindedir.Pumis %50'den fazla gözenekliliğe sahip oldukça vesicular volkanik camdır.

Oldukça bazik magmadan oluşan camsı meteryal için Scoria terimi kullanılır.

Volkan küllerinden oluşmuş volkanoklastik sedimentler TÜF olarak ;Lapillilerden oluşmuş volkanoklastik sedimentler  LAPİLLİTAŞI ;volkan bombaları veya bloklardan oluşmuş volkanoklastik sedimentler AGLOMERA veya volkanik breş olarak adlandırılır.

                               AGLOMERA

TÜF

Konya'ya 50 km.mesafede Devoniyen Volkanizmasına ait.Toplam 12 ayrı evrede gerçekleşen volkanizma faaliyeti vardır.